Adam Fularz

Minęło 10 lat od prywatyzacji kolei brytyjskich. Od tego czasu liczba pasażerów wzrosła z 740 milionów do ponad miliarda w 2004 roku, rekord wzrostu jak dotychczas nienotowany nigdzie w Europie, gdzie pasażerowie z reguły gremialnie rezygnują z usług kolei. Niemniej także koleje, jeśli są prywatne, mogą utrzymać pozycję na rynku, a także pozyskać nowych klientów. Sprzyja temu konstrukcja organizacyjna brytyjskiego kolejnictwa. Przewoźnicy są prywatni (ale zobligowani są do realizacji pewnych usług publicznych), a Państwo wystawia do przetargów regionalne sieci kolejowe zorganizowane w formie franszczyz z konkretnymi zapisami odnośnie minimalnej ilości oferty na danych liniach, oraz godzinach w jakich ta oferta ma być dostępna.

System ten jest daleki od leseferystycznego wolnego rynku, i umiejętnie łączy inicjatywę sektora prywatnego z ochroną interesu pasażerów, którzy mają do dyspozycji ofertę przewozową także w godzinach skrajnych, która normalnie nie byłaby realizowana, jednakże przewoźnicy sa do niej zobowiązani zapisami w umowach. System ten ma jedną główną zaletę- uwalnia on inicjatywę sektora prywatnego i umożliwia rozwój kolei.

A takim krokiem w stronę rozwoju jest z pewnością inicjatywa Megatrain- pasażerskiej kolei dyskontowej, której celem jest maksymalizacja wypełnienia pociagów i maksymalizacja wpływów dzięki skomplikowanym systemom taryfowym typowym dla idei tzw. tanich linii- low cost carriers (LCC), które najpierw pojawiły się na najbardziej zliberalizowanym rynku transportowym- lotniczym, a potem stały sie popularne także w przewozach autobusowych (również zliberalizowanych w tym kraju od około 20 lat). Wielka Brytania, prywatyzując swe koleje niemal dekadę temu umożliwiła także to że ta inicjatywa ma dziś szansę wejścia na rynek kolejowy.

Prywatny przewoźnik Stagecoach zamierza powtórzyć sukces Megabus, swojego dyskontowego przewoźnika autobusowego, uruchamiając od zeszłego miesiąca próbny serwis Megatrain na obsługiwanej przez siebie franszczyzie kolejowej Pociągów Południowo-Zachodnich (South West Trains). Franszczyza to, mocno uogólniając, sieć linii kolejowych których prawo obsługi dany przewoźnik wygrał w przetargu żądając najniższych dotacji i oferując gwarancję najlepszej jakości sposród innych konkurentów biorących udział w walce o tą franszczyzę. Standardy usług oraz minimalna ilość oferty są zapisane w umowie franszczyzy administracji państwowej z przewoźnikiem.

Z cenami biletów zaczynającymi sie już od 1 funta (ok. 4,50 PLN), Stagecoach ma nadzieję że Megatrain.com przyciągnie nowych pasażerów na linie kolejowe w ten sam sposób jak tanie linie lotnicze pozyskały miliony nowych pasażerów dla transportu lotniczego.

Około 75 tysięcy osób podróżuje codziennie do stacji Londyn Waterloo pomiędzy 7 a 10 rano, a wielu dojeżdżających do pracy zmuszonych jest podróżować na stojąco. Niemniej, poza godzinami szczytu popyt ostro spada, i Stagecoach ma nadzieję że Megatrain zapełni tysiące pustych miejsc.
Graham Eccles, szef Pociągów Południowo-Zachodnich, mówi, że ceny biletów na dwóch trasach testowych- do Londynu z Southampton i Portsmouth, będą się zaczynały od 1 funta (ok. 4,50 PLN) za pojedynczy bilet plus 50 pensów (2,2 PLN) opłaty za zarezerwowanie biletu. Bilety będą mogły być nabyte tylko poprzez Internet, i to właśnie ten kanał dystrybucji pozwala na to by były one sprzedawane tak tanio, ponieważ przewoźnik nie ponosi prawie żadnych zwiększonych kosztów z tego tytułu.

Początkowo, Pociągi Południowo-Zachodnie udostępniają 3000 miejsc tygodniowo w czasie poza szczytem od poniedziałku do piątku na swych już istniejących w ofercie serwisach do Londynu ze wspomnianych miejscowości. Rezerwacje są możliwe na stronie http://www.megatrain.com/, stronie przypomianającej swym prostym interfejsem typową witrynę tanich linii lotniczych, zrobioną niewielkim nakładem kosztów.

Bazowanie na już istniejącej sieci usług odróżnia tą ideę marketingową od innego dziecka grupy Stagecoach, tanich linii autobusowych http://www.megabus.com/, które w swym drugim roku działalności przewiozły 1,5 miliona podróżnych na sieci obsługującej 35 miast. Zeszłym latem Stagecoach zainwestował 35 mln PLN w specjalny tabor piętrowych autokarów dla tych tanich linii autobusowych.

"Jeśli ta próba okaże się sukcesem, rozwiniemy ją do wielu innych relacji obsługiwanych przez SWT"- deklaruje Eccles. "Co mamy na celu to przekonanie ludzi do korzystania z pociagów wtedy kiedy są one akurat puste. I aby przekonać ludzi do tego, zamierzamy pobierać bardzo niskie ceny biletów. Im bliżej do dnia podróży, tym więcej zapłacisz. Ale z Megatrain nigdy nie zapłacisz tyle ile w okienku kasy, i z reguły będzie to dużo, dużo mniej"- deklaruje.

Wszystkie ceny biletów są tylko w jedną stronę, tak samo jak Ryanair, Easyjet i inne tanie linie lotnicze. I zamiast biletów, pasażerowie otrzymują numery rezerwacji, które pokazują obsłudze lub osobom sprawdzającym prawo podróżnych do wejścia na perony (w Wlk. Brytanii wejście na perony jest możliwe tylko dla posiadaczy ważnych biletów lub peronówek). Rezerwacje są też wysyłane SMS-em na telefon komórkowy i potwierdzenia rezerwacji mogą być pokazane obsłudze z wyświetlacza telefonu komórkowego- taka usługa kosztuje dodatkowo 10 pensów (56 gr).

Niektórzy analitycy obawiają się że Stagecoach podejmuje duże ryzyko wprowadzając ten nowy tnący ceny system. Problem leży wg nich w pytaniu czy spowoduje on wzrost dochodów, czy też rozmyje istniejące wpływy gdy dotychczasowi pasażerowie przesiądą się na miejsca z puli Megatrain.

Roy Campbell, były manager marketingu kolei Gatwick Express, zauważa, że wiele firm mocno obniżyło ceny swoich usług podstawowych robiąc to przez inną markę lub pośrednika, tak aby nie przeceniać głównej marki, tak aby ci którzy płacą pełną cenę nie byli zachęcani do poszukiwania niższych cen. Pan Campbell mówiąc to był zdziwiony iż widzi link do strony Pociągów Południowo-Zachodnich (SWT) na stronie kolejowego przewoźnika dyskontowego Megatrain.

Pan Campbell wyraża zaintewresowanie jak Megatrain zamierza pozyskać ruch na swojej stronie. Zauważa on iż tanie linie lotnicze bardzo dużo wydają w tymże celu na reklamy. Ponadto wyraża on swoje uznanie dla idei podróży bezbiletowej, co poza bardzo niskimi kosztami wdrożenia, uniemożliwia oszukiwanie przez przekazywanie sobie biletów.

Pociągi Południowo-Zachodnie otrzymały wsparcie z Departamentu Transportu Rządu jej Królewskiej Mości na ten 34-tygodniowy okres próbny pracy Megatrain. Inni operatorzy będą mogli oglądać rozwój sytuacji i wprowadzić własne wersje dyskontowych przewoźników kolejowych jeśli Megatrain będzie sukcesem.

Adam Fularz

Posted by Adam Phoo on 02:13. Filed under tanie linie kolejowe . You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0