Warszawa, 20 grudnia 2016 r.
RADA MINISTRÓW
Podczas dzisiejszego posiedzenia rząd przyjął:
- projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie,
- projekt ustawy o zwalczaniu dopingu w sporcie,
- projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw.
Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem".
* * * * *
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, przedłożony przez ministra rodziny, pracy i polityki społecznej.
Projekt nowelizacji ustawy zakłada usprawnienie procedury wymiany informacji między ministrem rodziny, pracy i polityki społecznej nadzorującym Fundusz Wspierania Organizacji Pożytku Publicznego, a sądami rejestrowymi. Sąd ma informować ministra, po uprawomocnieniu się postanowienia dotyczącego utraty statusu organizacji pożytku publicznego o dacie doręczenia, a następnie o dacie uprawomocnienia się tego postanowienia.
Projekt przewiduje także bardziej racjonalne zasady tworzenia przez ministra rodziny, pracy i polityki społecznej wykazu organizacji pożytku publicznego, uprawnionych do otrzymania 1 proc. podatku dochodowego od osób fizycznych za rok podatkowy. Minister będzie mógł uwzględnić w wykazie organizację, która wykaże, że niezamieszczenie zatwierdzonego sprawozdania finansowego i sprawozdania merytorycznego ze swojej działalności w terminie ustawowym – nastąpiło bez jej winy albo z przyczyn od niej niezależnych.
Wprowadzono również regulacje rozwiązujące problemy związane z tworzeniem wykazu w odniesieniu do organizacji pożytku publicznego, które zmieniły rok obrotowy na inny niż kalendarzowy.
Zaproponowano rozszerzenie katalogu źródeł przychodów Funduszu Wspierania Organizacji Pożytku Publicznego.
Nowe przepisy mają wejść w życie po upływie 7 dni od ich publikacji w Dzienniku Ustaw.
* * *
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zwalczaniu dopingu w sporcie, przedłożony przez ministra sportu i turystyki.
Powołanie Polskiej Agencji Antydopingowej (w skrócie POLADA) – jest podstawowym celem ustawy, opracowanej przez ministra sportu i turystyki.
Przygotowanie tej ustawy było niezbędne ze względu na krytyczną ocenę obowiązujących regulacji antydopingowych i konieczność dostosowania dotychczasowych rozwiązań do dynamicznie zmieniających się standardów międzynarodowych.
Po 6 latach obowiązywania ustawy o sporcie, w której znajdowały się przepisy dotyczące zwalczania dopingu, zdecydowano o opracowaniu odrębnej ustawy poświęconej wyłącznie tej tematyce, w której uregulowano kompleksowo zagadnienia z tej dziedziny. Nowe przepisy będą również służyć realizacji zobowiązań międzynarodowych, które wynikają z ratyfikacji przez nasz kraj Konwencji Antydopingowej Rady Europy (Strasburg, 1989 r.) oraz Międzynarodowej konwencji o zwalczaniu dopingu w sporcie (Paryż, 2005 r.).
Zgodnie z projektem ustawy, najważniejsze zadania Polskiej Agencji Antydopingowej to:
· określanie zasad i przebiegu kontroli antydopingowej;
· ustanawianie reguł dyscyplinarnych dotyczących dopingu w sporcie;
· planowanie i przeprowadzanie kontroli antydopingowej podczas zawodów i poza nimi;
· szkolenie i podnoszenie kwalifikacji kontrolerów antydopingowych Agencji;
· przyznawanie zgody na stosowanie przez zawodnika danej substancji zabronionej lub metody zabronionej;
· opracowywanie, wdrażanie i wspieranie programów edukacyjnych, informacyjnych i szkoleniowych dotyczących zwalczania dopingu w sporcie;
· opiniowanie projektów założeń do projektów ustaw oraz projektów aktów prawnych dotyczących zwalczania dopingu w sporcie;
· współpraca z zagranicznymi instytucjami zajmującymi się zwalczaniem dopingu w sporcie;
- współpraca z organami administracji publicznej, instytutami badawczymi oraz innymi podmiotami w obszarze badań wspierających zwalczanie dopingu w sporcie.
Agencja, jako podmiot przeprowadzający kontrolę antydopingową podczas zawodów i poza nimi, będzie gwarantem uczciwego współzawodnictwa sportowego, ujawnienia przestępstw związanych ze stosowaniem dopingu oraz ochrony zdrowia zawodników.
Organami Agencji będą: dyrektor i Rada Agencji. Dyrektor będzie powoływany i odwoływany przez ministra sportu i turystyki, po zasięgnięciu opinii Rady Agencji. Minister będzie przeprowadzał otwarty nabór na dyrektora Agencji (informacja o naborze będzie publikowana m.in. na stronie BIP resortu sportu i turystyki). Kadencja dyrektora ma trwać 5 lat. Rada Agencji będzie się składać z 7 członków (po jednym przedstawicielu ministrów do spraw wewnętrznych, zdrowia i finansów, jeden przedstawiciel Polskiego Komitetu Olimpijskiego i trzy osoby wykonujące zawody w dziedzinach: medycyny, sportu, etyki, biologii lub prawa). Kadencja Rady ma trwać 4 lata.
Do ustawy wprowadzono także klauzulę interesu publicznego w odniesieniu do działań Agencji w zakresie kontroli antydopingowej. W praktyce oznacza to, że Agencja dla dobra publicznego będzie mogła przetwarzać dane osobowe zawodników objętych kontrolą antydopingową.
Zgodnie z projektem, kontrole będą przeprowadzać kontrolerzy antydopingowi Agencji. Zostaną oni objęci ochroną, jaka przysługuje funkcjonariuszom publicznym, np. na wypadek napaści w związku z kontrolą antydopingową. Mają też podlegać odpowiedzialności karnej, jaką przewidziano dla funkcjonariuszy publicznych. Certyfikat kontrolera antydopingowego będzie ważny 3 lata.
Agencja, zyskując prawo do ustanawiania reguł dyscyplinarnych dotyczących dopingu w sporcie, przyczyni się do osiągnięcia pełnej zgodności polskich regulacji z przepisami Światowego Kodeksu Antydopingowego. Zostanie powołany Panel Dyscyplinarny – jako niezależny i wyspecjalizowany organ do rozstrzygania o odpowiedzialności dyscyplinarnej za doping w sporcie (działający przy Polskiej Agencji Antydopingowej).
Panel będzie rozpoznawał sprawę na rozprawie (ma być jawna, jedynie we wskazanych przypadkach będzie można wyłączyć jawność) lub na posiedzeniu niejawnym (gdy osoba, której sprawa dotyczy zrezygnuje z prawa do przeprowadzenia rozprawy).
Członkowie Panelu będą powoływani i odwoływani przez ministra sportu i turystyki, po zasięgnięciu opinii Rady Agencji. Członkostwa w Panelu nie będzie można łączyć z funkcją we władzach polskiego związku sportowego. Kadencja Panelu ma trwać 3 lata.
W projekcie ustawy przewidziano także wprowadzenie podstaw prawnych do współpracy Polskiej Agencji Antydopingowej z Policją, Służbą Celną, Strażą Graniczną, Żandarmerią Wojskową oraz prokuratorami, a także – w zakresie w jakim doping dotyczy zdrowia publicznego – z ministrem zdrowia. Chodzi o przekazywanie informacji przez te służby Agencji (na jej wniosek lub z urzędu), jeżeli są one niezbędne do ustalenia odpowiedzialności dyscyplinarnej za doping w sporcie, gdy nie zachodzi potrzeba zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania lub ochrony ważnego interesu państwa.
W projekcie ustawy zawężono katalog substancji niedozwolonych, których podawanie jest przestępstwem. Wprowadzono penalizację handlu i przewozu przez granice Polski substancji zabronionych w sporcie.
Za podanie zawodnikowi bez jego wiedzy substancji zabronionej (lub za jej podanie zawodnikowi małoletniemu nawet za jego wiedzą) oraz za wprowadzanie do obrotu lub przechowywanie takiej substancji w celu jej wprowadzenia do obrotu bez zezwolenia – będzie wymierzana kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 3 lat. Chodzi o substancje wyjątkowo szkodliwe dla zdrowia takie jak: np. sterydy anaboliczne.
Ponadto, w projekcie ustawy dostosowano definicję dopingu do aktualnych przepisów Światowego Kodeksu Antydopingowego, który wyznacza międzynarodowe standardy w tej dziedzinie. W definicji dopingu eneumeratywnie wyliczono zachowania uznane za doping w sporcie.
Zgodnie z projektem, Agencja ma otrzymywać dotację podmiotową z budżetu państwa z przeznaczeniem na dofinansowanie działalności bieżącej. Przychodami Agencji mogą być też m.in.: dotacje celowe z budżetu państwa, środki unijne, środki z krajowych oraz międzynarodowych projektów i programów badawczych, działalności gospodarczej. Agencja będzie prowadzić samodzielną gospodarkę finansową na podstawie planu finansowego. Roczne sprawozdanie finansowe Agencji będzie badane przez biegłego rewidenta, którego wybierze minister sportu i turystyki. Sprawozdanie to będzie zatwierdzane przez ministra.
Ustawa co do zasady ma obowiązywać po 30 dniach od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Z dniem wejścia ustawy w życie przestanie działać Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie.
* * *
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra sprawiedliwości.
Do prawa karnego przede wszystkim wprowadzono rozwiązania, które poprawią efektywność działań służących pozbawianiu sprawców przestępstw korzyści osiągniętych z popełnienia czynu zabronionego.
Nowe rozwiązania z jednej strony uderzą w oszustów gospodarczych działających wbrew zasadom uczciwej konkurencji, z drugiej – zapewniają ochronę przedsiębiorcom przed przestępcami udającymi biznesmenów. Nowe regulacje mają też uniemożliwić czerpanie korzyści z nielegalnie zdobytych majątków.
Wprowadzono zmiany dotyczące przepadku rozszerzonego (tzw. konfiskata rozszerzona) przez rozszerzenie katalogu przestępstw, wobec których przepadek taki może zostać orzeczony. Chodzi o przestępstwa zagrożone karą pozbawienia wolności powyżej 5 lat. Wprowadzono również okres 5 lat przed popełnieniem przestępstwa, jako granicę kontroli legalności nabytego mienia przez sprawcę. Oznacza to, że w przypadku skazania za poważne przestępstwo, sprawca będzie musiał wykazać legalność posiadanego majątku w ostatnich 5 latach. Badanie legalności mienia jest stosowane w wielu krajach i często dotyczy 6 lub 7 lat wstecz, a w Bułgarii jest to nawet 15 lat licząc od daty wszczęcia postępowania w sprawie przepadku. Regulacja ta ma uderzyć głównie w przestępczość zorganizowaną.
Tak jak jest to obecnie, przewidywany jest przepadek zarówno bezpośredniej korzyści z działalności przestępczej, jak i korzyści pośredniej, a więc uzyskanej np. przez zainwestowanie lub przekształcenie korzyści bezpośrednich. Przepadkowi podlegać mają także dobra uzyskane dzięki posiadaniu korzyści z przestępstwa, np. odsetki od lokaty bankowej.
Zaproponowano także rozwiązania pozwalające orzec przepadek mienia w stosunku do osób trzecich, którym sprawca przekazał mienie nieodpłatnie lub zbył je za kwotę znacznie niższą od jego wartości rynkowej w sytuacji, gdy osoby trzecie wiedziały lub powinny były wiedzieć, że celem tych działań jest uniknięcie konfiskaty. Chodzi o wyeliminowanie sytuacji, w której dochodziło do przepisywania nielegalnie zdobytego majątku na inne osoby, np. rodzinę czy znajomych.
Przewidziano możliwość skorzystania z instytucji przepadku bez wyroku skazującego. Polega ona na przepadku korzyści z przestępstwa nawet wówczas, gdy postępowanie karne trzeba umorzyć lub zawiesić, np. z powodu śmierci sprawcy albo jego ucieczki. Nie ma powodu, aby spadkobiercy przestępcy korzystali z uzyskanych przez niego nielegalnie korzyści. Przepadek mienia bez wyroku skazującego był przedmiotem orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, który w większości spraw potwierdził możliwość stosowania takiego rozwiązania w prawie karnym.
Zgodnie z konstytucyjnymi standardami, przyjęto również możliwość przepadku przedsiębiorstwa nienależącego do sprawcy, które może być uznane za narzędzie przestępstwa. Przepadek taki może nastąpić, jeżeli właściciel przedsiębiorstwa – będący osobą fizyczną – wiedział, że służy ono do popełniania przestępstwa. W państwach europejskich takie rozwiązanie jest stosunkowo często stosowane, np. w Wielkiej Brytanii i Włoszech. W tych krajach instytucja ta jest istotnym narzędziem zwalczania przestępczości zorganizowanej, zwłaszcza gospodarczej i podatkowej.
Znowelizowane przepisy gwarantują przy tym, że przepadek przedsiębiorstwa nie będzie mógł zostać orzeczony, jeżeli byłoby to niewspółmierne do przestępstwa albo wina właściciela firmy nie jest wielka. Ponadto, przepadek nie będzie mógł być orzeczony jeżeli rozmiar szkody wyrządzonej przestępstwem lub rozmiar ukrytej korzyści nie jest znaczny wobec rozmiarów samego przedsiębiorstwa. Oznacza to, że przepadek ten nie będzie miał zastosowania w sytuacji, w której działanie nielegalne stanowi tylko margines działalności danej firmy. Wykluczy to automatyzm w stosowaniu tego środka.
Zgodnie z nowymi przepisami, prokuratura będzie miała możliwość natychmiastowego zabezpieczenia mienia na potrzeby ewentualnej późniejszej konfiskaty (tzw. zamrożenie prewencyjne), w szczególności gdy istnieje ryzyko wyzbycia się mienia przed wydaniem nakazu zabezpieczenia.
Możliwe będzie stosowanie kontroli operacyjnej, w tym podsłuchów, przez Policję i inne służby w celu ujawnienia mienia zagrożonego przepadkiem. Kontrola ta będzie ograniczona w dwojaki sposób – albo przez odwołanie się wyłącznie do przestępstw, wobec których dane służby mają uprawnienia śledcze (np. ABW, CBA) albo przez odniesienie się do przepadku mającego zastosowanie do spraw poważnych (np. Policja, prokuratura, wywiad skarbowy). Rozwiązanie to zwiększy skuteczność ujawniania mienia zagrożonego przepadkiem.
Do nowych przepisów wdrożono także dyrektywę 2014/42/UE w sprawie zabezpieczenia i konfiskaty narzędzi służących do popełnienia przestępstwa i korzyści pochodzących z przestępstwa w Unii Europejskiej. Zawarto również zmiany dotyczące procedury europejskiego nakazu aresztowania i ekstradycji oraz stosowania tzw. klauzuli bezkarności w odniesieniu do przestępstwa przekupstwa oraz zwalczania finansowania terroryzmu, wynikające z międzynarodowych zobowiązań Polski.
Nowe regulacje mają obowiązywać po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
* * *
Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem", przedłożoną przez ministra rodziny, pracy i polityki społecznej.
Program „Za życiem" będzie wspierał rodziny z osobami niepełnosprawnymi, a w szczególności wychowujące niepełnosprawne dzieci.
Obejmuje on kompleksowe rozwiązania dotyczące wsparcia kobiet w ciąży i ich rodzin, wczesnego wspomagania dziecka i jego rodziny, usług wspierających i rehabilitacyjnych oraz wsparcia mieszkaniowego. Program zapewnia także koordynację wsparcia, poradnictwa i informacji.
Powstanie programu „Za życiem" premier Beata Szydło zapowiedziała na początku października 2016 r. Nad programem pracował międzyresortowy zespół powołany przez panią premier. Program zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2017 r., wraz z ustawą o wsparciu kobiet w ciąży i ich rodzin „Za życiem". To kolejny element polityki prorodzinnej rządu.
Program będzie realizował następujące cele:
· zapewnienie dostępu do wszechstronnej opieki nad kobietą w okresie ciąży (w tym powikłanej), porodu i połogu;
· zapewnienie interdyscyplinarnego wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, umożliwiającego objęcie specjalistyczną opieką dziecka oraz jego rodziny;
· podniesienie jakości i dostępności opieki zdrowotnej oraz zwiększenie efektywności i dostępności do rehabilitacji dzieci, u których zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, powstałych w prenatalnym okresie rozwoju lub w czasie porodu;
· zagwarantowanie wsparcia rodzin i dzieci z wadą letalną;
- wsparcie członków rodziny w opiece nad osobą niepełnosprawną przez możliwość uzyskania pomocy w formie tzw. opieki wytchnieniowej (pomoc w załatwieniu codziennych spraw, zastępstwo członka rodziny/opiekuna w przypadku jego odpoczynku lub podjęcia pracy – do 120 godzin rocznie);
· przekazanie urzędom pracy dodatkowych środków na działania aktywizacyjne dla bezrobotnych rodziców i opiekunów osób niepełnosprawnych, niezbędne do podjęcia zatrudnienia lub rozpoczęcia działalności gospodarczej;
· zabezpieczenie potrzeb mieszkaniowych rodzin wychowujących dzieci niepełnosprawne (preferencje w ramach programu „Mieszkanie+", m.in. wsparcie finansowe oszczędzających na specjalnych Indywidualnych Kontach Mieszkaniowych, pierwszeństwo w zawarciu umowy najmu m.in. dla rodzin wychowujących dzieci niepełnosprawne);
· tworzenie i rozwój mieszkalnictwa chronionego oraz wspomaganego (zapewnienie całodobowej pomocy dorosłym osobom niepełnosprawnym);
· utworzenie ośrodków koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczych umożliwiających objęcie wsparciem osób niepełnosprawnych, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci w wieku 0-7 lat.
· doposażenie istniejących domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży (docelowo zakłada się funkcjonowanie ok. 40 takich placówek na terenie kraju);
· możliwość zmiany szkoły przez uczennicę będącą w ciąży na szkołę z internatem, a także skorzystania z bursy;
- wydłużenie zasiłku opiekuńczego z 14 do 30 dni w przypadku opieki nad dzieckiem chorym ze znacznym stopniem niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności (łącznie z określonymi wskazaniami);
- rozwój sieci samorządowych placówek pomagających osobom niepełnosprawnym w osiągnięciu samodzielności i niezależności w życiu społecznym i zawodowym;
· wzmocnienie profilaktycznego aspektu zadań asystenta rodziny;
· zapewnienie informacji o dostępnych formach wsparcia dla rodzin, osób niepełnosprawnych i ich opiekunów;
· promowanie wartości rodzinnych w społeczności lokalnej;
· aktywizacja organizacji pozarządowych w budowie systemu wsparcia dziecka i rodziny;
· aktywizacja i wsparcie samorządów w wypełnianiu zadań własnych na rzecz osób niepełnosprawnych;
· tworzenie prawa odpowiadającego potrzebom osób niepełnosprawnych i ich rodzinom.
