Manifest „My Pasażerowie" został przygotowany z inicjatywy Instytutu Spraw Obywatelskich (INSPRO) i Fundacji Pro Kolej w ramach kampanii obywatelskiej „Lepszy transport".

Manifest

1. Nie chcemy białych plam transportowych

• Polacy chętnie korzystają z transportu publicznego, ale na obszarach wiejskich coraz więcej z nich nie ma takiej możliwości
• Chcemy systemu transportowego, który umożliwi dojazd do pracy, szkoły średniej, urzędu i przychodni mieszkańcowi każdego sołectwa
• To jest możliwe, gdyż już teraz z praktycznie każdego sołectwa realizowane są przewozy zamknięte do szkół podstawowych i gimnazjów!
• Autobusy poza komunikacją miejską i wynajmami przewożą wg GUS ok. 400 mln pasażerów rocznie
• Wg danych Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN do ponad 20% sołectw w Polsce nie dociera jakikolwiek transportu publiczny (a do wielu pozostałych – tylko dwa autobusy dziennie)
• Wg danych SGH od wstąpienia Polski do UE wielkość realizowanych usług w komunikacji publicznej poza miastami spadła o ok. 40%

2. Chcemy powszechnej dostępności do dobrej jakości transportu

• Podróż z wózkiem inwalidzkim lub dziecięcym na terenach wiejskich jest ogromnym wyzwaniem, zaś ostatni autobus do wielu miejscowości przyjeżdża przed 16:00, co uniemożliwia powrót z pracy
• Chcemy transportu przyjaznego dla osób niepełnosprawnych i rodziców z dziećmi oraz dobrej częstotliwości kursowania pojazdów komunikacji publicznej na terenach wiejskich
• To jest możliwe –gdyby tylko 10% środków unijnych na transport publiczny i kolej przeznaczyć na autobusy poza miastami, każdy powiat mógłby dostawać co roku po 6-7 małych, nowoczesnych i tanich w utrzymaniu autobusów!
• Co roku wydajemy ok. 10 miliardów złotych na projekty unijne w transporcie publicznym i na kolei
• Spośród kilku tysięcy przewoźników autobusowych i busowych mniej niż 10 realizowało projekty unijne dotyczące zakupu taboru autobusowego dla komunikacji publicznej
• Wciąż tylko śladowa ilość kursów transportu publicznego poza miastami realizowana jest autobusami niskopodłogowymi, podczas gdy w miastach jest to już ok. 90%

3. Chcemy wspólnych biletów i dobrej informacji dla pasażerów

• W gąszczu taryf i dziwnych rozkładów jazdy znajdują się tylko tubylcy
• Chcemy możliwości dowiedzenia się w jednym miejscu o rozkładzie jazdy wszystkich środków transportu w Polsce oraz biletów obowiązujących we wszystkich środkach transportu na terenie wybranej gminy lub powiatu
• To jest możliwe i działa na przykład w Czechach!
• Obecnie ani GUS, ani samorządy nie ma pełnych danych dotyczących tego gdzie i kiedy faktycznie kursują autobusy. Takich danych nie mają również potencjalni pasażerowie – zwłaszcza przyjezdni (np. turyści)
• Na terenach wiejskich każdy przewoźnik ma odrębną taryfę, zaś bilety miesięczne ważne są tylko u określonego przewoźnika, na określoną trasę

4. Chcemy narzędzi i finansowania dla samorządów wspierających transport dla obywateli

• Samorządy są pozostawione same sobie z zadaniem organizacji transportu
• Rząd powinien wspierać samorządy w zakupie nowych autobusów (ze środków unijnych), planowaniu sieci transportowych oraz zamawianiu przewozów – ale wsparcie powinno zależeć od jakości organizowanego transportu. Samorządy powinny być też zachęcane do udostępniania przewozów szkolnych pasażerom
• To jest możliwe – samorządy chętnie startują w konkursach o różne granty!
• Obecnie samorządy są odpowiedzialne za organizację komunikacji, ale nie mogą narzucić przewoźnikom busowym określonych rozkładów jazdy ani standardów jakości
• Finansowanie budżetowe przewozów uzależnione jest od liczby sprzedanych biletów ulgowych

5. Chcemy odpowiedzialności samorządu za transport publiczny

• Obywatele domagający się lepszego transportu są odsyłani między starostą i wójtem, nie mają też jasnych podstaw domagania się lepszego transportu
• Chcemy jasnego określenia minimalnych standardów obsługi komunikacyjnej, których mieszkańcy mogą wymagać od konkretnego samorządu
• To jest możliwe – i działa chociażby w przypadku przewozów szkolnych!
• Obecnie odpowiedzialność samorządów za komunikację publiczną jest rozmyta pomiędzy gminy, powiaty i województwa. Nie jest określone, czy jednostki muszą zapewniać jakikolwiek minimalny standard usług
• Inaczej jest w przypadku przewozów szkolnych – konkretna jednostka samorządu (gmina) odpowiedzialna jest za dowóz dzieci do szkoły, jeśli odległość z domu przekracza określoną liczbę kilometrów