Transport.org.pl

Największe europejskie miasta bez własnego lotniska

Wbrew powszechnym opiniom, największym miastem Europy bez własnego czynnego portu lotniczego nie jest żadne z polskich miast. Jednym z najbardziej znanych przykładów jest Sheffield w Wielkiej Brytanii – miasto średniej wielkości, które utraciło swoje lotnisko i jest często określane jako największe „miasto bez lotniska” w Europie, wg CityMonitor

Andorra la Vella, stolica Andory, to kolejny ciekawy przypadek — stolica bez lotniska i stacji kolejowej, a mimo to przyciąga aż osiem milionów turystów rocznie, opierając się całkowicie na połączeniach drogowych z sąsiednimi państwami , wg The Sun

Polska i Europejskie realia – wyzwania i przykłady

W Polsce mamy znacznie mniejszą gęstość portów lotniczych niż w krajach Europy Zachodniej: według danych SISKOM, jeden port przypada średnio na ok. 3 178 000 mieszkańców, podczas gdy w krajach EU15 wskaźnik ten wynosi 459 202 mieszkańców na jedno lotnisko 

Zielona Góra — często przedstawiana jako „miasto bez portu lotniczego” — w rzeczywistości jest obsługiwana przez lotnisko Babimost, położone ok. 35 km od centrum. W 2019 r. przewinęło się tam prawie 34 000 pasażerów, a w 2023 r. już ponad 53 900 

Port lotniczy w Zielonej Górze działa od lat 50. i posiada asfaltowy pas, terminale oraz istotne zaplecze infrastrukturalne — choć ruch pasażerski jest wciąż niewielki w porównaniu z dużymi miastami 

Wnioski i refleksje

Największym europejskim miastem bez lotniska jest Sheffield, a nie polskie ośrodki.

Andorra la Vella dowodzi, że brak lotniska nie przeszkadza w rozwoju turystyki.

Polska ma zdecydowanie rzadszą sieć portów lotniczych niż Europa Zachodnia, co ogranicza mobilność.

Babimost przy Zielonej Górze udowadnia, że lokalne lotnisko może istnieć i funkcjonować, nawet przy symbolicznych statystykach pasażerskich.

Warto rozwijać regionalną infrastrukturę lotniczą i stawiać na długoterminowe inwestycje, które z czasem przyciągają przewoźników i pasażerów.

  Sz. P.

 Adam Fularz

 adamfularz1@outlook.com

 oraz

 PKP PLK S.A. Centrum Realizacji 

Inwestycji Region Zachodni

 ul.al. Niepodległości 8

 61-875 Poznań

 AE: PL-77314-51559-GDFIB-23

 Dotyczy: wezwania przedsądowego przed pozwem o zabezpieczenie roszczenia, 

z załącznikiem - bocznica kolejowa w rejonie ul. 15 Stycznia w Poznaniu

 Szanowny Panie,

 w odpowiedzi na e-mail z dnia 24.07.2025 godzina 15:09 (zarejestrowanego pod numerem 

25072500393) w sprawie jw., Biuro Koordynacji Projektów i Rewitalizacji Miasta UMP 

informuję, iż Miasto Poznań nie jest podmiotem odpowiedzialnym za infrastrukturę torową – 

kolejową w Mieście Poznaniu.

 Za zarządzenie, układ i zmiany w sieci torowej – kolejowej, odpowiedzialna jest spółka 

państwowa - Polskie Koleje Państwowe Polskie Linie Kolejowe S.A. Pana pytania w kwestii 

torowiska powinny zostać skierowane do ww. spółki kolejowej. Pana korespondencję 

przekazuję do ww. spółki oraz proszę o dalsze kierowanie korespondencji w sprawie do tego 

podmiotu, jako właściwego w sprawie.

Dodaję, że PKP PLK S.A. może samodzielnie podjąć decyzję o ewentualnej likwidacji 

torowiska bez uzyskania zgody organów Miasta Poznania. Wszelkie działania miasta 

dotyczące oddziaływania na sieć kolejową w mieście ograniczone są jedynie do działań 

w istocie doradczych dla PKP PLK S.A. czy Marszałka Województwa i co oczywiste nie są 

w żaden sposób wiążące dla tych podmiotów.

 Z wyrazami szacunku

   Agnieszka Górczewska

      Z-ca Dyrektora Urząd Miasta Poznania, Biuro Koordynacji Projektów i Rewitalizacji Miasta, plac Kolegiacki 17, 61-841 Poznań

 tel. +48 61 878 50 10, faks +48 61 878 50 15,

Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami z Posłem na Sejm RP  Henrykiem Kiepurą oraz Wicemarszałkiem Województwa Śląskiego Grzegorzem Boskim, do naszego miasta wracają połączenia kolejowe! To bardzo dobra informacja i kolejny krok w kwestii rozbudowy naszej sieci komunikacji zbiorowej.

Gmina Kłobuck, zgodnie z projektem porozumienia z PKP, zabezpieczy organizację połączeń autobusowych w ramach naszej sieci komunikacyjnej – dostosowanych do rozkładu jazdy pociągów obowiązującego na stacji Kłobuck – a samo porozumienie obejmuje również remont dworca kolejowego, budowę przystanku oraz utworzenie miejsc parkingowych, by całe przedsięwzięcie jak najlepiej służyło mieszkańcom.

Dziękujemy wszystkim zaangażowanym w ten projekt.

wg GminaKłobuck

 Szanowny Pan Adam Fularz Dolina Zielona 24a 65-154 Zielona Góra 

Szanowny Panie, w odpowiedzi na mail z 27 stycznia br. oraz w nawiązaniu do poprzedniej korespondencji przekazuję następujące informacje: 1. Obserwując działania innych miast oraz rosnące zainteresowanie mieszkańców przewozami kolejowymi (które można było zauważyć m.in. podczas konsultacji społecznych kolejnych opracowań i dokumentów strategicznych) Miasto Olsztyn dostrzega potencjał kolei w przewozach na terenie zarówno miasta, jak i całego jego obszaru funkcjonalnego. 2. Ostatnie prace modernizacyjne na liniach kolejowych w województwie zaowocowały powstawaniem nowych przystanków kolejowych na terenie miasta. Taka infrastruktura jest znakomitym punktem wyjścia do planowania rozwoju przewozów kolejowych o charakterze miejskim i podmiejskim. 3. 4. Obowiązujący od sierpnia 2022 r. Plan zrównoważonej mobilności miejskiej MOF Olsztyna 2030+ uwzględnia również możliwości wykorzystania transportu kolejowego, szczególnie w codziennych dojazdach. Kolej ma duży potencjał przewozowy, a tym samym może przejąć znaczne potoki ruchu pasażerskiego zmniejszając ruch samochodowy i redukując niską emisję, co przyczyni się do poprawy jakości życia mieszkańców Olsztyna i sąsiednich gmin. Dodatkowo jest to środek transportu o dużym potencjale niskoemisyjności, więc jego wykorzystanie wspiera krajowe i unijne cele środowiskowe i klimatyczne. Realne możliwości rozwoju kolei aglomeracyjnej w Olsztynie zależne są przede wszystkim od możliwości finansowania dodatkowych kursów pociągów na istotnych dla miasta odcinkach, tak aby uzyskać częstotliwość mogącą wykorzystać i stymulować popyt na podróże aglomeracyjne. Finansowanie to musi być realizowane we współpracy z innymi samorządami, w tym Samorządem Województwa Warmińsko-Mazurskiego (organizatorem transportu kolejowego na poziomie regionalnym) oraz samorządami gminnymi zainteresowanymi zapewnieniem swoim mieszkańcom możliwości korzystania z kolei w codziennych dojazdach. Zatem od chęci współpracy tych samorządów zależy przede wszystkim możliwość uruchomienia kolei aglomeracyjnej w obszarze funkcjonalnym Olsztyna. 5. Drugim kluczowym czynnikiem warunkującym rozwój kolei aglomeracyjnej Olsztyna jest istniejący stan infrastruktury. Jej przepustowość ogranicza bowiem możliwości wykorzystania funkcjonującej obecnie kolei regionalnej do przewozów aglomeracyjnych o wysokiej częstotliwości kursowania. 

 Opisywana przez Pana koncepcja Olsztyńskiej Kolei Miejskiej (OKM) jest już nieaktualna, między innymi z powodu znaczących zmian w infrastrukturze transportowej na całym obszarze funkcjonalnym Olsztyna, które zaszły w ostatnim dziesięcioleciu. Dodatkowo należy zauważyć, że poważną wadą dyskutowanych przed dekadą koncepcji OKM był okrężny przebieg planowanych linii kolejowych, który uniemożliwiłby osiągnięcie zadowalających czasów przejazdu, a tym samym nie pozwoliłby uzyskać wystarczającej przewagi konkurencyjnej transportu kolejowego nad innymi środkami transportu zbiorowego i indywidualnego. Z tego powodu koncepcja budowy linii kolejowej po południowej stronie Olsztyna nie była przedmiotem dalszych analiz i wybrane zostały inne rozwiązania o większym potencjale rozwiązywania problemów transportowych miasta (w tym budowa obwodnicy czy sieci tramwajowej w Olsztynie). 

Z poważaniem PREZYDENT OLSZTYNA Plotr Grzymowicz

 Sugeruję relację Kłobuck- Częstochowa, por. opinia: 

PiotrW

3 dni temu

Nie znam sytuacji lokalnej, ale patrząc na mapę da się postawić tezę, że Kłobuck najbardziej ciąży ku Częstochowie. Wniosek - przydałaby się stosunkowo krótka linia łącząca oba miasta (...)

STAR ALLIANCE: PODRÓŻE INTERMODALNE
DZIĘKI WSPÓŁPRACY
Z KOLEJAMI AUSTRIACKIMI ÖBB

Zdjęcie: ÖBB/Daniel Willinger

• Sojusz Star Alliance powitał ÖBB jako nowego partnera intermodalnego, umożliwiając pasażerom wygodne przesiadki do pociągów Railjet ÖBB w Austrii.

• Nowe partnerstwo jest rozszerzeniem współpracy między ÖBB a Austrian Airlines, oferującym pasażerom łatwą integrację biletów na podróże lotnicze i kolejowe.

• Dzięki łączonemu biletowi pasażerowie zyskają większy wybór terminów, korzystniejsze ceny
  i możliwość zbierania punktów za podróż pociągiem w programach lojalnościowych Star Alliance.

Dążąc do nieustannej rozbudowy sieci globalnych połączeń, Star Alliance – wraz z 25 liniami lotniczymi wchodzącymi w skład sojuszu – powitał ÖBB jako najnowszego partnera intermodalnego. Dzięki tej współpracy klienci korzystający z usług ÖBB oraz z oferty linii lotniczych należących do sojuszu mogą komfortowo przesiąść się do ekologicznych pociągów Railjet ÖBB w podróży do Grazu, Linzu, Salzburga i Innsbrucka.

Peter Hanke, austriacki minister ds. innowacji, mobilności i infrastruktury, stwierdził: Aby skutecznie odpowiedzieć na współczesne wyzwania mobilności, musimy zapewnić współpracę pomiędzy różnymi dostawcami usług. Partnerstwo między ÖBB, Austrian Airlines i Star Alliance doskonale odzwierciedla moją wizję roli ministra, który powinien pełnić rolę budowniczego mostów między różnymi środkami transportu. Infrastruktura stanowi fundament zarówno dla funkcjonowania lokalnych społeczności, jak i dla rozwoju gospodarki, turystyki oraz społeczeństwa.

Wyrażając zadowolenie z nowego projektu, dyrektor generalny Star Alliance, Theo Panagiotoulias, powiedział: Lotnictwo i kolej od kilku lat stanowią wzajemnie się uzupełniające środki transportu. Z dumą witamy więc ÖBB, Austriackie Koleje Federalne, w rodzinie Star Alliance. Na jednym wspólnym bilecie pasażerowie mogą teraz dotrzeć z Singapuru do Salzburga, przesiadając się do pociągu Railjet na lotnisku w Wiedniu. Jestem pewny, że ta współpraca nie tylko zwiększy wybór dostępnych opcji dla naszych pasażerów, ale również poprawi komfort
i płynność ich podróży.

Andreas Matthä, dyrektor generalny ÖBB, podkreślił: Podróżowanie z głównych dworców kolejowych w Linzu, Salzburgu, Grazu czy Innsbrucku do najdalszych zakątków świata stanie się wkrótce jeszcze prostsze. Cieszymy się, że nawiązaliśmy owocną współpracę z sojuszem Star Alliance, która sprawi, że podróże lotnicze i kolejowe będą się idealnie uzupełniać. Dzięki tej nowej inicjatywie nasi pasażerowie zyskają ekologiczny sposób dotarcia na lotnisko w Wiedniu i z powrotem – bez konieczności korzystania z samochodu, co uczyni całe doświadczenie jeszcze bardziej komfortowym. Przejazdy pociągiem znacząco zwiększą elastyczność podróży lotniczych, eliminując wiele niedogodności – nie tylko w przypadku jednej linii lotniczej, ale również w ramach globalnej sieci 25 przewoźników z grupy Star Alliance.

Przedsięwzięcie jest naturalnym rozszerzeniem wieloletniej współpracy między ÖBB a Austrian Airlines w zakresie połączeń kolejowo-lotniczych, znanej jako projekt AIRail, który zainicjowano w 2014 roku. Projekt ten umożliwiał pasażerom wygodne podróże pociągiem między głównymi miastami Austrii a wiedeńskim lotniskiem, integrując sprzedaż biletów oraz odprawę podróżnych.

W 2022 roku, we współpracy z niemiecką koleją Deutsche Bahn, uruchomiono model Star Alliance Intermodal Partnership, który zapewnia bezproblemową integrację usług przewozowych linii lotniczych należących do sojuszu z ofertą transportu kolejowego, autobusowego i promowego, a także innymi ekosystemami transportowymi. W ramach tego projektu zintegrowano również programy lojalnościowe poszczególnych przewoźników oraz usprawniono tranzyt pasażerów między lotniskiem, stacją kolejową i portem.

Korzyści dla klientów:

• Wygodniejszy proces rezerwacji. W ramach jednego procesu rezerwacji pasażerowie otrzymają łączony bilet na lot i podróż pociągiem, wraz z rezerwacją miejsca.

• Wygodniejsza odprawa. Pasażerowie mogą dokonać odprawy online lub w jednym z Centrów Podróży ÖBB w Grazu, Linzu, Salzburgu i Innsbrucku, gdzie otrzymają karty pokładowe zarówno na lot, jak i na podróż pociągiem.

• Większy wybór. Pasażerowie będą mieli jeszcze większy wybór dat i godzin podróży, a także oferowanych cen.

• Dodatkowe korzyści. Dzięki łączonemu biletowi pasażerowie mogą gromadzić punkty lub mile za podróż pociągiem w programie lojalnościowym linii lotniczych należących do sojuszu Star Alliance.

W marcu 2025 roku przypada także 25 rocznica członkostwa Austrian Airlines w Star Alliance. Obecnie z lotniska w Wiedniu korzysta 16 należących do sojuszu linii lotniczych. Oferują one tygodniowo ponad 1300 lotów do 135 miejsc na świecie.

Od grudnia 2024 roku pociąg InterCity „Hetman” kursuje nową trasą przez Mielec, co wprowadziło istotne zmiany w układzie połączeń kolejowych na Zamojszczyźnie. Z jednej strony, decyzja ta przyniosła znaczące skrócenie czasu przejazdu z Zamościa do Krakowa z 5 godz. 11 min. do 3 godz. 55 min., ale z drugiej strony – wywołała duże niezadowolenie wśród mieszkańców regionu, którzy stracili bezpośrednie połączenie z Wrocławiem.

Nowe połączenia, stare problemy

Włączenie Mielca do sieci połączeń PKP Intercity było od dawna wyczekiwanym krokiem. Przez lata miasto to pozostawało jednym z największych w Polsce bez dostępu do dalekobieżnych pociągów pasażerskich. Decyzja o skierowaniu „Hetmana” przez Mielec została uroczyście ogłoszona przez wiceministra infrastruktury Piotra Malepszaka, który podkreślał, że kolej ma docierać do jak największej liczby miast i służyć wszystkim mieszkańcom regionów.

Jednakże zmiana trasy wiązała się ze skróceniem relacji „Hetmana” do Krakowa, co spotkało się z ostrą krytyką wśród mieszkańców Zamojszczyzny. Do tej pory pociąg ten kursował aż do Wrocławia, zapewniając bezpośrednie połączenie z dużymi ośrodkami Górnego i Dolnego Śląska.

„Skrócenie trasy pociągu do relacji Hrubieszów – Kraków jest katastrofalnym w skutkach rozwiązaniem dla naszego regionu” – pisali w liście otwartym do wiceministra Malepszaka posłowie oraz samorządowcy z Zamojszczyzny. – „Poprzedni rząd rozwijał połączenia kolejowe w naszym regionie i zasadnym byłoby utrzymanie tego stanu rzeczy” – podkreślali.

Kolej na Zamojszczyźnie: potrzebne nie tylko połączenia, ale i skomunikowanie regionu

Decyzja o zmianie trasy „Hetmana” unaocznia kluczowy problem transportowy Zamojszczyzny. Region ten, choć włączony w siatkę PKP Intercity, nadal boryka się z brakiem wygodnych i dobrze skomunikowanych połączeń z największymi ośrodkami kraju.

Jak podkreśla Bartosz Sojda z portalu LubelskaKolej.net, mieszkańcy Zamościa mają nietypowy rozkład kierunków podróży – oprócz dominującego kierunku do Warszawy, duże znaczenie mają także połączenia do Krakowa, Wrocławia i Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. O ile do Krakowa podróżują głównie studenci, to mieszkańcy podróżujący na Śląsk to w dużej mierze osoby starsze, dla których przesiadki są szczególnie uciążliwe.

Przesiadki? Chaos i brak skomunikowania

Nowy układ połączeń wyraźnie pokazuje, jak poważnym problemem są źle skoordynowane przesiadki. W ciągu zaledwie miesiąca funkcjonowania nowego rozkładu kilkukrotnie nie udało się utrzymać skomunikowania dla jedynego połączenia w dobie. Ponadto dochodziło do improwizowanych zmian miejsca przesiadki spowodowanych opóźnieniami, a na stacji Kraków Główny panował kompletny chaos organizacyjny.

„To sytuacja, w której pasażerowie zamiast mieć zapewnioną stabilną i przewidywalną podróż, muszą liczyć na szczęście, że zdążą na kolejny pociąg” – komentują eksperci.

Czy Zamojszczyzna straciła więcej, niż zyskała?

Decyzja o skróceniu „Hetmana” do Krakowa niewątpliwie przyniosła korzyści w postaci skrócenia czasu przejazdu na tej trasie, ale jednocześnie odebrała mieszkańcom regionu ważne połączenie na Śląsk i do Wrocławia.

Warto zauważyć, że reakcje mieszkańców oraz samorządowców pokazują, jak istotne jest planowanie połączeń kolejowych nie tylko pod kątem obecności na mapie PKP Intercity, ale także realnej użyteczności dla mieszkańców. Bez dobrej koordynacji i przemyślanej siatki połączeń, nawet nowo uruchomione pociągi mogą w praktyce niewiele poprawić sytuację transportową regionu.

Co dalej?

Nieoficjalnie mówi się, że władze województwa lubelskiego rozważają wniosek o wydłużenie relacji „Hetmana” przynajmniej do Katowic, tak aby mieszkańcy Zamojszczyzny odzyskali wygodniejsze połączenie z południem kraju.

Pytanie jednak, czy zmiany te zostaną wprowadzone w kolejnym rozkładzie jazdy, czy też pasażerowie zostaną zmuszeni do korzystania z chaotycznych i niepewnych przesiadek przez dłuższy czas.

Zamojszczyzna, choć formalnie nie została wykluczona komunikacyjnie, nadal musi walczyć o stabilne i przewidywalne połączenia dalekobieżne – takie, które rzeczywiście odpowiadają na potrzeby mieszkańców regionu.

opr. SztInt wg ZBS z dn. 26.2.2025