To w wielu miastach Europy i świata- często się udało. Nawet oddalone od miast o dziesiątki kilometrów, naprawione, rozbudowane, utwardzone porty lotnicze- to udało się w wielokrotnie większej skali niż w Polsce- i to na całym świecie.

Z początku jest trudno, porty zatrudniają niewielu pracowników, jak w Zielonej Górze, gdzie jest ich tylko 33. Port lotniczy w tym mieście od 38 lat jest portem państwowym, zbudowano tylko jeden nowy terminal- halę przylotów. 

W Polsce wielu - nawet spośród prezesów takich portów jak port lotniczy Krywalny w Białymstoku- sprzeciwiają się planom pasażerskich portów lotniczych- choćby nawet i te porty lotnicze kiedyś istniały, jak w Białymstoku w 1945 roku, kiedy to otwarto tutaj pasażerski port lotniczy. Dziś zamknął on swoje wrota, a władze nie chcą dostosować obecnego terminalu do obsługi pasażerów. Z początku i tak ich będzie co kot napłakał- najwyżej tyle co na lotnisku w Radomiu. Albo w Lublinie, gdzie w pierwszym miesiącu działalności portu przewinęło się ich ledwie 5 tysięcy. W Lublinie ostatnie statystyki pokazują 377606 pasażerów rocznie. Ten polski port powstał na bazie trawiastego pasa startowego.

Przykłady z Irlandii pokazują że udało się ożywić porty lotnicze z dala od innych większych miejscowości. W ten sposób mogą być ożywione wszystkie porty lotnicze w Polsce.

Nie ma potrzeby, by w pobliżu danego portu lotniczego znajdowały się duże miasta. Jest to mitem, o czym dobitnie świadczy przykład obsługującego 1639 tys. pasażerów rocznie port lotniczy w Shannon.

O sukcesie portu decyduje raczej nie położenie, co ciągłość operacji lotniczych. Porty lotnicze które najdłużej działają na rynku, zdołały zbudować popyt na przewozy lotnicze wśród okolicznej ludności.

Im szybciej otworzymy port lotniczy, tym szybciej zdobędzie on swoich klientów. Naukowcy badający porty lotnicze w Polsce dowodzą że jest ich kilkakrotnie mniej niż w Europie Zachodniej. Portów lotniczych powinno być ok. 40-50, a jest ich zaledwie 15, wraz z ostatnio powstałym portem lotniczym w Szymanach koło Szczytna na Mazurach.

W Niemczech w prawie każdym landzie jest kilka portów lotniczych, niekiedy nawet aż 6, jak w Nadrenii- Westfalii. W Polsce tylko jedno województwo- Mazowsze- posiada 3 pasażerskie porty lotnicze. W Hiszpanii, kraju gdzie zbudowano 52 porty lotnicze, zaledwie 6 miało zerowy ruch pasażerski w końcu 2008 roku. 

Dziś nawet w takich ubogich krajach jak Serbia, Gruzja czy Ukraina na gwałt modernizuje się zapomniane porty lotnicze, by służyły pasażerom. W Polsce jest odwrotnie, mimo że pod dostatkiem jest portów powojskowych, lotnisk trawiastych czy sportowych.

Warto to zmienić. Porty lotnicze- te lokalne, w niewielkich miastach- nadal powstają w całej Europie, mimo deklaracjii Komisji Europesjkiej że nie będzie ona finansować tego typu inwestycji. Samorządy same finansują tego typu inwestycje, a przykładem są choćby sąsiednie Czechy, gdzie nowe terminale pasażerskie powstają w Pardubicach czy w innych miastach kraju, mimo zakręcenia kurka z dotacjami przez Unię Europejską. W Niemczech 38 portów lotniczych ma stałe połączenia pasażerskie. W Polsce liczba ta jest 3-krotnie mniejsza.

W Serbii otwierane są kolejne 3 porty lotnicze, takie jak port lotniczy Morava koło Kraljeva, port Vršac czy port lotniczy Užice-Ponikve, zarządzany przez władze miasta. W Gruzji zbudowano lub budowane są 3 nowe porty lotnicze (Kutaisi, Poti, Mestia).

W Polsce sprawy idą w odwrotną stronę. Politycy nie chcą się angażować w rozwój portów lotniczych, mimo że na świecie rzadkością są nieczynne porty lotnicze. Porty- widma, owszem, istnieją. Praktyka pokazuje jednak że porty lotnicze mogą z powodzeniem działać nawet w odległości 40 km jeden od drugiego. W większych aglomeracjach potrafi z powodzeniem utrzymać się na rynku kilka portów lotniczych odległych od siebie o znacznie mniejsze dystanse.

Pamiętam z mediów że w niektórych polskich miastach, w Łomży czy w Białymstoku, wyrażano wielkie resentymenty z powodu braku portów lotniczych.

Ależ! Te miasta mają porty lotnicze, są to tzw. STOL-porty, tylko że nie są one w żaden sposób wykorzystywane do planowych połączeń. STOL-porty to miejskie porty o krótkich pasach startowych, dostosowane do odbywania z nich lotów samolotami klasy STOL (short take-off and landing). Wiele tego typu samolotów potrzebuje drogi startowej o długości 700- 800 metrów. Szczególnie Norwegia słynie z około 30 portów klasy STOL, zbudowanych w latach 1965- 1987. Typowo mają długość drogi startowej ok. 890 metrów.


Jako przykład świetnie funkcjonującego STOL-portu podawałem niedawno port Plymouth City Airport, mający pas startowy o wymiarach 1161 x 30 metrów, obsługujący kilka relacji wewnątrzkrajowych i międzynarodowych dziennie. 

Lotnisko Łomża- Grądy ma drogę startową o długości 804 x 25 m. Łatwo z takiego portu zrobić typowy STOL-port z codziennymi rejsowymi połączeniami. Loty te są zwykle realizowane w ramach służby publicznej, są dofinansowywane przez władze regionów. Proponuję by władze obu województw, czy też obu miast, porozumiały się i wspólnie rozpisały przetarg na linię obsługiwaną samolotami klasy STOL. Możliwe są połączenia do innych regionów kraju, jak i też połączenia do hubu - portu przesiadkowego.

Proponuję wspólne uruchomienie linii lotniczej np. Łomża/ Grądy - Wrocław czy Katowice, obsługiwanej samolotami klasy STOL.

Typowe samoloty tej kategorii używane np. przez norweskie linie Widerøe, to Bombardier Dash 8-100 i Bombardier Dash 8-200, zdolne do startu z dróg startowych o długości 800 metrów przy maksymalnym dopuszczalnym obciążeniu (MTOW). Jeszcze krótszej drogi startowej wymaga De Havilland Canada Dash 7, zdolny startować wykorzystując pas o jeszcze mniejszej długości. Częściowa lista takich samolotów znajduje się tu: http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_STOL_aircraft

Jest nieprawdą że Ostrów nie posiada zdatnych do użytku portów lotniczych. W mojej opinii raczej nie wykorzystują dostępnej infrastruktury. W lasach koło Ostrowii Mazowieckiej funkcjonuje zapomniany port lotniczy. Notabene, jedyny w miarę sprawny w tej części kraju. Proponuję zainstalować na nim system podejścia precyzyjnego APV-I, dodać ogrodzenie, kontenery mogące pomieścić pomieszczenia odpraw, i spróbować uruchomić ten port jako publiczne lotnisko General Aviation. Obecnie brak choćby najprostszego i najtańszego, a skutecznego systemu APV-I, który umożliwia lądowanie nawet rozkładowych samolotów i śmigłowców w warunkach ograniczonej widoczności. Należy się skontaktować z zarządcą portu lotniczego w Mielcu, gdzie to urządzenie zainstalowano. Wówczas można przyjmować w bezpieczny sposób loty np. czarterowe.

W dalszej kolejności należy dokupić wyposażenie i sprawdzić czy będą chętni przewoźnicy do zaoferowania rozkładowych lotów krajowych samolotami klasy STOL.

Wygląd części socjalno-biurowej
wg http://kontenery-somianka.blogspot.com/p/kontenery-biurowe.html



Łomża- Ostrów Mazowiecka- opis ze strony dlapilota.pl
1. Wysokość lotu po kręgu 300 m (1000 ft) AGL.
2. Starty i lądowania poza RWY zabronione.
3. Bezsilnikowe statki powietrzne powinny unikać lotów przy bocznym wietrze powyżej 6 m/s oraz w okresie silnej termiki.
1. Aerodrome circuit at 300 m (1000 ft) AGL.
2. Take-off and landing on RWY only.
3. Non powered aircraft should avoid conducting flights during crosswinds of more than 6 m/s and in times of high thermal activity.


Informacje o lądowisku 

współrzędne:

Położenie i przeznaczenie lądowiska:

Lądowisko (lotnisko) "Grądy" (kod ICAO: EPGY) wpisano do ewidencji Urzędu Lotnictwa Cywilnego pod numerem 41 dnia 03.09.2008. Położone jest pod TSA 02 sektor D, którego granice pionowe wynoszą od GND do FL660. Wykonywanie startów z lądowiska jest możliwe tylko w przypadku braku aktywności strefy TSA-02D. Aktywność strefy podawana jest w Biuletynie wykorzystania przestrzeni powietrznej AUP, z którego należy określić zakres czasowy i wysokościowy aktywności.

Charakterystyka:

Nawierzchnia pola wzlotów:

Charakterystyka przedpola:

Lądowisko położone jest w zachodniej części niedużego masywu leśnego, otoczone lasem mieszanym z przewagą sosny / samosiewy/, o wysokości drzewostanu 5 do 15 m. Po starcie na kierunku wschodnim brak pól dogodnych do awaryjnego lądowania. W obu kierunkach na szerokości 100m wycinka leśna na długości 200m od granicy pola wzlotów.

Wskaźnik kierunku wiatru:

Oświetlenie do lotów nocnych:

Do lotów nocnych pas startowy oświetlony jest lampami przenośnymi. Wykładane światła: THR, krawędziowe RWY, krawędziowe TWY.

Przeszkody lotnicze w rejonie lądowiska:

Brak przeszkód lotniczych w rozumieniu definicji. Lądowisko położone jest wewnątrz masywu leśnego co stanowi poważne utrudnienie lotów dla niektórych rodzajów statków powietrznych, szczególnie dla SP bez napędu ze względu na występującą turbulencję termiczną nad pasem startowym oraz mała ilość pól do awaryjnego lądowania na kierunku wschodnim.