Szanowni Państwo,

Kieruję list do Państwa wiedąc z mediów że współfinansują Państwo budowę portu lotniczego w Suwałkach.

Od lat przekonujemy włade miasta Suwałki do inwestycji w lokalne lotnisko. W Polsce w dziedzinie lotnisk panuje masa mitów, powielanych przez massmedia. Jednym z tych mitów jest ten jakoby port lotniczy musiał się znajdować koło wielkiej aglomeracji miejskiej. Jest to - nieprawda. Przykłady z Irlandii (lotniska Shannon, Knock) pokazują że porty lotnicze mogą działać w oddaleniu od większych miast i miasteczek, i mogą być rentowne mimo braku większych miast w pobliżu. W Polsce już działają takie porty lotnicze, jednym z nich jest lotnisko Szczytno- Szymany położone 55 km od Olsztyna.

Drugim mitem jest ten jakoby lokalne lotniska obsługujące np., 30- 40 tysięcy pasażerów rocznie - były nierentowne. Analizy wykonane dla port lotniczego Śwonoujście- Heringsdorf pokazują że port lotniczy dokłada się do lokalnej gospodarki kwotą ok. 12 mln PLN odejmując dotacje do utrzymania portu lotniczego.(por. http://www.gemeinde-ostseebad-heringsdorf.de/ris/formular/gutachten_flughafen_heringsdorf.pdf )  Utrzymanie portu lotniczego też nie pochłania wielkich dotacji- w krajach UE jest to średnio kilkaset tys. euro rocznie. Koszty utrzymania portu lotniczego są podobne jak koszty utrzymania żłobka.

Koszty budowy portu lotniczego to koszt terminalu pasażerskiego (nowy- ok. 3-4 mln PLN, używany ok. 2 mln PLN), koszty wyposażenia. Najtańsza jest budowa portu lotniczego z małym terminalem dla taksówek powietrznych. W Polsce stosuje się najczęściej taksówki zabierające w lot do 33 pasażerów. Wymagany jest w tym celu niewielki terminal oraz podstawowe wyposażenie, np. agregat GPU. Koszty pomocy nawigacyjnych (ILS, DME) to kilka mln PLN.

Już długość pasa startowego 1350- 1400 metrów umożliwia obsługę najpopularniejszych taksówek powietrznych. Przy pasie startowym 1150 metrów długości można już obsługiwać popularne samoloty pasażerskie ATR. W Kielcach- Masłowie planowane były loty Kielce- Gdańsk przy długości pasa 1150 metrów, ale plany nie doszły do skutku.

Wnoszę o rozpoczęcie prac nad przystosowaniem planowanego portu lotniczego Suwałki do obsługi połączeń pasażerskich. Doświadczenie pokazuje iż tego typu prace trwają 1-2 dekady nim port lotniczy w ogóle powstanie. 

Port lotniczy Radom pozyskał przewoźnika, linie Sprintair, oferujące z tego portu lotniczego połączenia do Gdańska, Lwowa i Pragi. Pokazuje to że nawet niewielkie miasta mogą liczyć na połączenia pasażerskie.

Interesuje mnie czy są Państwo zainteresowani powrotem do dyskusji na temat pasażerskiego portu lotniczego przy Państwa mieście. Jako ekonomista skutecznie przekonałem wiele samorządów polskich miast do postawienia na lotnictwo pasażerskie i do budowy czy rozbudowy terminali pasażerskich. 

W Polsce najmniejszym miastem z własnym portem lotniczym jest 4-rotysięczny Babimost w woj. lubuskim, położony ok. 33 km od Zielonej Góry. Niedawno, dzięki połączeniu kolejowemu do portu lotniczego celem dowozu pasażerów udało się przywrócić do ruchu port lotniczy Szymany koło 27-tysięcznego Szczytna. Port ten znajduje się 55 km od Olsztyna. 

Porty lotnicze udaje się w polskich warunkach ożywiać w corazto mniejszych miejscowościach. Jestem przekonany, że wiele z tych portów lotniczych po dekadzie lub dwóch zacznie pokrywać swoje koszty, lub nie będą one wymagały tak wielkich dotacji jak na początku działalności.

Jako ekonomista zachęcam i przekonuję do powrotu do dyskusji na temat ożywienia tutejszego portu lotniczego. Skoro w Radomiu jest to możliwe, podobnie jak w Szczytnie - Szymanach czy Babimoście, port w mieście Suwałki powinien być możliwy ekonomicznie. Porty lotnicze okazują się ekonomicznie możliwe w miastach odległych nawet o 55 km od większych miejscowości. 

Tymczasem Polska jako kraj jest bardzo uboga w porty lotnicze. Tymczasem w Niemczech można naliczyć 39 samych portów lotniczych. W niewielkiej Finlandii jest ich 25. We Francji działa 56 portów lotniczych, zaś w Hiszpanii, kraju o podobnej liczbie ludności jak Polska, jest ich aż 52. 

W Polsce nadal jest miejsce dla nowych portów lotniczych, możliwe jest także dotowanie połączeń pasażerskich do lokalnych portów lotniczych w ramach umów marketingowych czy umów o usługi użyteczności publicznej (PSO). 

Wydatki na przystosowanie portu lotniczego posiadającego juz drogę startową do obsługi połączeń pasażerskich to ok. 16- 25 mln PLN (ILS i budowa wieży dla kontrolerów ruchu oraz małego terminalu pasażerskiego wraz z wyposażeniem). Budowa całkiem nowego portu lotniczego bez cen wykupu gruntów to: jak w przypadku Szyman koło Szczytna, koszt budowy lotniska wyniósł 205 mln zł. Budowa 2,5-kilometrowego pasa startowego kosztowała 106 mln zł, zaś wzniesiony od podstaw terminal pasażerski kosztował 57 mln zł. Ale był to port lotniczy zbudowany od podstaw w miejscu starego portu. Budowa samego terminalu i pomocy nawigacyjnych przy już istniejącym pasie startowym jest znacznie tańsza. 

Kwota 20- 25 mln PLN to nie są wydatki na które nie stać polskich władz samorządowych. Niemniej, często nie chcą one angażować się w ten temat, mimo że nawet port lotniczy w Radomiu przyciągając linie Sprintair odniósł niewielki sukces marketingowy. 

Warto więc zaapelować z perspektywy ekonomisty o zmianę tej sytuacji. W Polsce może i powinno powstać więcej lokalnych portów lotniczych, zwłaszcza wykorzystujących istniejącą infrastrukturę powojskowych portów lotniczych. Budowa terminali pasażerskich i finansowanie instalacji nawigacyjnych może być sfinansowane przez samorządy lokalne. 

Często powstanie lokalnego pasażerskiego portu lotniczego to wieloletnia praca nim taka instytucja zacznie w ogóle działać. W Radomiu przygotowania pochłonęły niemal dekadę. W polskich warunkach samorządy powinny podjąć decyzje już dziś, by porty lotnicze mogły powstać do 2026 roku.

Adam Fularz 

ekonomista, rocznik 1979, specjalizuje się w infrastrukturze i ekonomice miast i regionów. Ukończył Universite de Metz, Viadrina University, podjął przewód doktorski.