Jakie są plany rządu wobec sieci dróg wodnych śródlądowych?

Stały Komitet Rady Ministrów w dniu 3 czerwca br. rekomendował Radzie Ministrów przyjęcie przygotowanych przez Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej „Założeń do planów rozwoju śródlądowych dróg wodnych w Polsce na lata 2016-2020 z perspektywą do roku 2030". Resort koncentruje się na działaniach, których realizacja przywróci śródlądowym drogom wodnym funkcje transportowe i gospodarcze, tj. zapewni im parametry żeglugowe zgodne z co najmniej IV klasą żeglowności.  Działania Ministerstwa koncentrują się na czterech priorytetach:

•             Odrzańska Droga Wodna (E-30) – osiągnięcie międzynarodowej klasy żeglowności i włączenie jej w europejską sieć dróg wodnych,

•             droga wodna rzeki Wisły – uzyskanie znacznej poprawy warunków nawigacyjnych,

•             połączenie Odra-Wisła-Zalew Wiślany oraz Warszawa-Brześć – rozbudowa dróg wodnych E-70 i E-40,

•             rozwój partnerstwa i współpracy na rzecz śródlądowych dróg wodnych.

Jakie środki finansowe zostaną na ten cel wydatkowane, z jakich źródeł, kiedy to nastąpi?

Szacunkowy koszt wszystkich zaplanowanych inwestycji wynosi 76,8 mld zł w perspektywie do roku 2030. Potencjalne źródła finansowania przedsięwzięć to przede wszystkim środki finansowe pochodzące z: Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Funduszu „Łącząc Europę" (CEF), Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, funduszy celowych – np. środki Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej czy też środki z Funduszu Żeglugi Śródlądowej, a także środki budżetu państwa, samorządów terytorialnych, inwestorów z zainteresowanych sektorów oraz środki przeznaczone na realizację zadań ujętych w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Realizację zadań inwestycyjnych na polskich drogach wodnych planuje się zarówno w perspektywie krótkoterminowej (najbliższe lata), jak i długoterminowej (do 2030 r.).

Czy w ustawach budżetowych znalazły się zapisy dot. finansowania budowy dróg wodnych? W jakiej kwocie zaplanowano wydatki?

Z uwagi na okres funkcjonowania ministerstwa i tworzoną koncepcję montażu finansowania inwestycji, zaproponowaną w założeniach do planów rozwoju śródlądowych dróg wodnych w Polsce na lata 2016-2020 z perspektywą do roku 2030, póki co w ustawach budżetowych nie ma zapisów dotyczących finansowania naszych planów. Przyjęcie „Założeń do planów…" przez Radę Ministrów potwierdzi, że rozwój żeglugi śródlądowej jest jednym z priorytetów rządu, czemu wyraz w swoim expose dała Pani Premier Beata Szydło. Konkretne plany inwestycyjne wymagają dalszych uzgodnień resortowych w zakresie przewidywanego montażu finansowego. MGMiŻŚ zwróci się do Ministerstwa Finansów z prośbą o aktywne włączenie się w prace nad szczegółowym mechanizmem pozwalającym na realizację poszczególnych przedsięwzięć.

Co MGMiŻŚ sądzi na temat poniższego tekstu? Czy ma jakieś uwagi, uaktualnienia, sprostowania?

Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej odnosi się sceptycznie do przedstawionego tekstu. Przede wszystkim jest to w wielu częściach materiał nieaktualny, oparty na starych danych i informacjach – trudno komentować tekst, w którym w 2016 r. wskazuje się planowany do 2010 r. wzrost przewozów na Kanale Łaba-Havela do 19 mln ton oraz przedstawia się między innymi informacje o przewozach żeglugą śródlądową z 2011 r. Ponadto materiał obarczony jest wieloma błędami, do których należy między innymi niewłaściwe wskazywanie klas śródlądowych dróg wodnych – według Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 maja 2002 r. w sprawie klasyfikacji śródlądowych dróg wodnych (Dz. U. z 2002 r. nr 77, poz. 695) w Polsce nie występuje VI klasa drogi wodnej. Trudno jest również odnieść się do przedstawionych w tekście propozycji (m.in. kanały lateralne równoległe do rzek), gdyż to dopiero dokumenty planistyczne, w tym przede wszystkim analizy przeprowadzone w ramach studiów wykonalności dostarczają odpowiedzi na zasadnicze pytania dotyczące najkorzystniejszych rozwiązań.

Realizacja priorytetu dotyczącego osiągnięcia międzynarodowej klasy żeglowności na Odrzańskiej Drodze Wodnej i włączenia jej w europejską sieć dróg wodnych, umożliwi znaczny wzrost przewozu ładunków. Stanowi to szansę rozwoju dla wskazanych przez Pana Redaktora śródlądowych portów, które mają możliwość stać się istotnymi portami przeładunkowymi w tym rejonie. Niemniej jednak, w chwili obecnej porty i przystanie należą do samorządów i prywatnych inwestorów i w związku z tym ministerstwo nie będzie wskazywało konkretnych lokalizacji. Tego rodzaju decyzje powinny wynikać z przesłanek rynkowych i być podejmowane przez inwestorów. Jednocześnie resort będzie prowadził pracę nad ustawą o śródlądowych drogach wodnych, portach i przystaniach, w której zostaną uregulowane statusy portów.

Czy powstanie Urząd Żeglugi Śródlądowej w Zielonej Górze? Obecnie działają tylko urzędy we Wrocławiu i w Szczecinie.

Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej planuje je zreformować, tzn. wyposażyć niektóre z nich w piony inwestycyjne, a niektóre urzędy chce przekształcić w inspektoraty, które będą podlegać tym kilku wyposażonym w piony inwestycyjne urzędom. Bliższe informacje w tym zakresie będą dostępne na dalszym etapie prac nad kompetencjami inwestycyjnymi MGMiŻŚ.

 Urszula Pasieczna

Biuro Prasowe

Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej

ul. Nowy Świat 6/12

00-400 Warszawa