Ruszyła, po latach budowy, kolejowa obwodnica woj. lubuskiego, pozwalająca szybkim pociągom na trasie Berlin- Wrocław całkowicie ominąć najbardziej nieoprzyjazny dla kolei region Europy Środkowej- województwo lubuskie. Tymczasem w stolicy tego województwa, Zielonej Górze, władze samorządu województwa realizują poprzez kontrolowany przez władze samorządowe województwa program ZIT, dziwaczny pomysł likwidacji kolei podmiejskiej Zielonej Góry i budowy w jej miejscy 4-jezdniowej wewnątrzmiejskiej "autostrady". Ten projekt idealnie podsumowuje podejście władz samorządowych woj. lubuskiego do tematu kolei aglomeracyjnej. W sąsiednich województwach kolej aglomeracyjna powstaje w Szczecinie, Poznaniu, Wrocławiu, w Zielonej Górze torowisko przedwojennej kolei aglomeracyjnej z pomocą środków unijnych zmieni się w ulicę... Aglomeracyjną. Po pomyśle z lat 70-tych o nadodrzańskiej aglomeracji spiętej siecią kolei, pozostanie choć pamiątkowa nazwa ulicy.

Wójewództwo lubuskie to najbardziej anty-kolejowe województwo całej zachodniej połowy Polski i - sądząc ze statystyk ilości podróży koleją- całej Europy Środkowej. W całej zachodniej połowie Polski, to tutaj notuje się najniższą liczbę podróży koleją na mieszkańca rocznie- zaledwie 3 podróże koleją na mieszkańca rocznie, co jest najniższą wartością w całej zachodniej Polsce i w całym regionie Europy na wschód od Wisły, poza woj. świętokrzyskim i małopolskim. 

To tutaj- w woj. lubuskim, władze samorządowe finansują likwidację linii kolejowych ze środków Unii Europejskiej. Nie tylko torowisko kolei miejskiej- podmiejskiej w Zielonej Górze będzie zabudowane drogą szybkiego ruchu sfinansowaną ze środków unijnych zarządzanych przez woj. lubuskie, ale i z tych samych środków unijnych ma być sfinansowana likwidacja linii kolejowej Poznań-Horka-Görlitz (koło Zgorzelca) na odcinku Wolsztyn- Nowa Sól- Kożuchów- Żagań. Władze województwa widzą w jej miejscu ścieżkę rowerową, sądząc z wypowiedzi medialnych ich przedstawicieli. Wg wypowiedzi prasowych, przytoczonych poniżej, wojewódzkie władze samorządowe zachęcają lokalne samorządy do likwidacji tej linii kolejowej na terenie woj. lubuskiego i obiecują na ten cel dotacje ze środków unijnych: 

wg http://tygodnikkrag.pl/cms/nowa-sol/2017/01/jak-nie-teraz-to-juz-nigdy/

Województwo lubuskie wiedzie prym w demontażu linii kolejowych w całej zachodniej Polsce. W roku 2016 fizycznie zlikwidowano poprzez demontaż szyn fragment linii kolejowej Żary- Gozdnica na odcinku Ruszów- Gozdnica oraz fragment linii kolejowej Świebodzin- Zielona Góra na odcinku Sulechów- Świebodzin. W 2015 roku zlikwidowano tory kolei Gorzów- Szczecin na odcinku Gorzów- Baczyna oraz tory kolei Poznań- Wolsztyn- Zielona Góra na odcinku Wolsztyn- Sulechów, to ostatnie przy wielkim poparciu niektórych radnych Sejmiku Województwa i lokalnych mediów. W żadnym innym regionie zachodniej Polski nie prowadzono tak wielkich prac przy likwidacji torowisk sieci kolejowej. PKP S.A. na złomie z likwidowanych lubuskich torów kolejowych mogły zarobić nawet kilkadziesiąt milionów PLN. Koszty ich odbudowy mogą sięgnąć setek milionów PLN.

Tabela: Zlikwidowane w ostatnich 3 latach linie kolejowe woj. lubuskiego

(opr. własne)

Władze województwa strach pytać o los linii kolejowych. Gdy postulowałem w liście do władz samorządowych przywrócenie połączeń Zielona Góra- Świebodzin, wspomiane torowisko wkrótce potem - rozebrano. Gdy pytałem o możliwość wykorzystania torowiska kolejowego do Gozdnicy na południu woj. lubuskiego, niedługo potem także je rozebrano. Prawdopodobnie rozkradziono też linię kolei Rzepin- Sulęcin- Międzyrzecz. Obecnie linię tą usunięto z popularnych map internetowych, co zwykle oznacza że została albo fizycznie zdemontowana, albo rozkradziona przez złomiarzy. Jeszcze niedawno z fatalną jakością usług kursowały nią weekendowe pociągi pasażerskie, często zastępowane autobusami ze względu na rzekome braki taboru- autobusów szynowych. Z map internetowych znikła też w ostatnim roku linia kolejowa do miasta Lubsko, jeszcze niedawno- czynna w ruchu towarowym. W woj. lubuskim w ten sposób zlikwidowano ok. 60-70 % całej sieci kolejowej województwa, włącznie z szybką koleją Berlin- Wrocław, którą rozkradli złomiarze, nastąpiła też rozbiórka torów szybkiej kolei do Berlina pod budowę dróg samochodowych koło Lubska. Władze woj. lubuskiego obecnie nie przewidują odbudowy tej linii kolejowej, ale wspominają o mglistych planach modernizacji zrujnowanej trangranicznej trasy kolei z Żar do Forst.

Pod obwodnicę Lubska, dziś wyludnionego i opuszczonego przez młode pokolenia, rozebrano torowiska i nasypy szybkiej kolei Berlin- Wrocław- Górny Śląsk (przed wojną vmax= 160 km/h, czas przejazdu Berlin- Wrocław 2:39 h, 14 połączeń dziennie).

wg http://lubuskie.atlaskolejowy.pl/?id=opis1

Ominięcie tego krajobrazu zlikwidowanych linii kolejowych obwodnicą było jedyną możliwością na przywrócenie połączeń Berlin- Wrocław. Jak informuje Szymon Huptyś, rzecznik Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa, "w ramach prowadzonych rozmów pomiędzy przewoźnikiem polskim i niemieckim rozważana jest propozycja uruchomienia dodatkowych pociągów dalekobieżnych do Berlina w relacji Kraków – Wrocław – Berlin." Połączenie to także ominie woj. lubuskie nową obwodnicą kolejową zgodnie z deklaracjami przewoźnika PKP Intercity. 

Plany nad budową kolejowej obwodnicy woj. lubuskiego trwały od co najmniej 2007 roku i pochłonęły setki mln PLN. "Po swojej stronie zrobiliśmy wszystko, co trzeba. Remontujemy magistralę do granicy, która pozwala pociągom na jazdę z prędkością 160 kilometrów na godzinę" - mówił w 2007 roku Grzegorz Roman, dyrektor departamentu architektury i rozwoju we wrocławskim magistracie.[1]

Pociągi na trasie Berlin- Wrocław po raz pierwszy pojechały kolejową obwodnicą woj. lubuskiego w ten weekend. Po raz pierwszy od II wojny światowej czas przejazdu znacznie zmalał, dzięki wytrasowaniu pociągu z całkowitym pominięciem województwa lubuskiego poprzez nową obwodnicę kolejową woj. lubuskiego. Dzięki nowej trasie przez Węgliniec i Horkę, poprzez całkowite ominięcie woj. lubuskiego udało się znacznie skrócić czas przejazdu szybkich pociągów pasażerskich łączących Berlin i Wrocław. 

Już 16 lipca 2016 roku odbył się specjalny przejazd pociągu omijającego woj. lubuskie na trasie Berlin- Wrocław, w trakcie którego pobito powojenny rekord przejazdu na tej trasie. Osiągnięto czas przejazdu 3 godziny i 38 minut, ale pociąg nadkładał drogi jadąc aż przez Görlitz[2]. Uruchomienie kolejowej obwodnicy woj. lubuskiego przez Horkę sprawiło że czas podróży koleją na odcinku Berlin- Wrocław spadł do niewiele ponad 3 godzin. 

W województwie lubuskim, które nowoczesna szybka kolej Berlin- Wrocław musiała ominąć, panuje kolejowy skansen. Sąsiednie województwo dolnośląskie zmodernizowało dawną magistralę Wrocław- Legnica- Horka do prędkości 160 km/h. Przez woj. lubuskie prowadzi co prawda połączenie Berlin- Warszawa, ale omija zarówno Zieloną Górę jak i Gorzów. Stan sieci kolei w woj. lubuskim wymusił na politykach sąsiednich regionów budowę kolejowej obwodnicy tego fragmentu Polski. 

Lubuscy politycy postrzegają kolej jedynie przez pryzmat tego co im proponuje rządowa spółka PKP PLK. A PKP PLK proponuje jedynie niewielkie modernizacje szlaków woj. lubuskiego. Brak tutaj choćby programów przywrócenia parametrów przedwojennych, czyli prędkości 160 km/h. Przez województwo lubuskie biegła ongiś superszybka trasa Nordexpressu- prowadząca z Berlina przez Kostrzyn, Gorzów, Krzyż do Elbląga czy Gdańska, albo linia kolei spinającej Berlin z Worcławiem i Górnym Śląskiem, czy szybka kolej dalekobieżna z południa Niemiec przez Drezno, Gubin, Sulechów do Poznania. Na tych trasach pociągi kursowały przed II wojną światową z prędkościami 140-160 km/h.

Dziś rozkradziono całe fragmenty linii superszybkiej kolei "Latający Ślązak" na terenie woj. lubuskiego. Linie Lubuskiej Kolei Regionalnej zlikwidowano wraz z szynami i podkładami. Lokalne władze i lokalni politycy nie dostrzegli znaczenia kolei pasażerskiej w XXI wieku, musieli więc zostać ominięci kosztującą setki mln PLN kolejową obwodnicą całego województwa, zbudowaną wbrew oczywistej geografii, ale za to- skutecznie skracającą czas podróży pomiędzy wielkimi aglomeracjami Europy. 

Adam Fularz 2017 

Literatura:

[1] http://www.tur-info.pl/p/ak_id,19893,,wroclaw-berlin,podroz,czas_podrozy,krotsza_podroz,dolny_slask,remont,weglin.html

[2] http://kolejoweluzyce.eu/aktualnosci/407-pociag-specjalny-berlin-wroclaw-rekordowy-czasu-przejazdu