Szybka Kolej Miejska w Stalowej Woli- propozycja sprzed 15 lat

Przed laty proponowałem wdrożenie rodzaju SKM- ki wokół Stalowej Woli.

Projekt ma ok. 16 lat. Teraz zmieniłbym nazwę na coś bardziej nośnego i nieco rozbudował projekt. Jak się okazuje, zlikwidowano bocznicę do śródmieścia Niska. Projekt zgłosiłem do Krajowego Programu Kolejowego w jednej lub dwóch jego edycjach ale nie zaakceptowano go.

Opis archiwalny projektu sprzed 15 lat

Adam Fularz

Wkrótce Stalowa Wola będzie stała w korku samochodowym. Pomiary ruchu drogowego przeprowadzone w roku 2000 przez GDDP wykazały iż Średni Dobowy Ruch na drodze łączącej Stalową Wolę i Nisko wyniósł 12050 pojazdów na dobę, czyli jeden pojazd co sześć sekund.

Ruch ten już przekroczył przepustowość istniejącej sieci drogowej pomiędzy obydwoma miastami. Konieczna jest budowa nowej dwupasmowej trasy, która przejmie ten ogromny ruch, kosztującej około 10 mln PLN za kilometr, czyli w sumie około 120 milionów nowych złotych. Lecz są dużo skuteczniejsze, tańsze, energooszczędne i ekonomiczne sposoby rozwiązania tego problemu.

To ogromne natężenie ruchu występuje tylko na odcinku pomiędzy dwoma miastami Niskiem i Stalową Wolą. Zaproponowano wobec tego wprowadzenie w tej relacji systemu szybkiego tramwaju kolejowego wykorzystującego istniejącą infrastrukturę kolejową na terenie miasta. Często kursujący pojazd przejmie dużą część ruchu i pozwoli na zaoszczędzenie kosztów rozbudowy infrastruktury drogowej i będzie też ekonomicznym środkiem transportu dla mieszkańców Stalowej Woli i Niska.

Uwarunkowania ekonomiczne
Stalowa Wola to liczące 73 tys. mieszk. (1998) miasto powiatowe w woj. podkarpackim, nad Sanem. Stalowa Wola jest miastem młodopowstałym- z małego przyfabrycznego osiedla założonego wraz z Centralnym Okręgiem Przemysłowym w 1938 roku (COP powstał jako zagłębie przemysłu zbrojeniowego w przededniu II wojny światowej) rozrosła się do rozmiarów dużego miasta, dziś drugiego pod względem ludności w nowo powstałym województwie podkarpackim. Ludność miasta wynosi 73 000 osób (1998 rok), miasto rozciąga się na powierzchni 82,5 km2. W roku 1973 do Stalowej Woli włączono sąsiednie miasto Rozwadów, będące znacznym węzłem kolejowym.

Projekt systemu szynowego dla tego ośrodka miejskiego obejmuje też Nisko- pobliskie miasto, liczące 15,8 tys. mieszkańców (2000). To właśnie na łączącej te oba miasta występuje bardzo duże natężenie ruchu samochodowego.

Koncepcja
Aby przejąć cześć ruchu na sieć szynową, należy tu wprowadzić kursujące z wysoką częstotliwością- co 30 minut „tramwaje kolejowe"- lekkie pojazdy szynowe. System ten będzie charakteryzował się cechami produktu, jakim jest system tramwajowy, tzn. wysoka częstotliwość kursowania, wysoka prędkość handlowa, kursy w godzinach 5.00 do 23.00. Jest to praktykowane w RFN, gdzie funkcjonuje 16 takich systemów wykorzystujących tory kolejowe dla transportu miejskiego (Berlin, Hamburg, Monachium, Stuttgart, Norymberga, Heidelberg/Mannheim/Ludwigshafen, Frankfurt nad Menem, Kolonia, Hannover, Zagłębie Ruhry, Lipsk, Drezno, Halle (Saale), Magdeburg, Rostock, Karlsruhe, Zagłębie Saary). Niekiedy wykorzystuje się także tramwaje dwusystemowe, lecz są one dużo droższą i nie zawsze uzasadnioną alternatywą. Obecna technika pozwala także w Polsce na wprowadzenie tego typu połączeń.

W Stalowej Woli wprowadzenie pojazdów komunikacji miejskiej na tory kolejowe jest możliwe, zarówno technicznie jak i ekonomicznie. Nowa technika pojazdów szynowych to umożliwia, np. nowy lub zmodernizowany autobus szynowy dobrze nadaje się do obsługi tej linii.

Konieczne jest także, by powstała unia taryfowa: tzn. bilet na szybki tramwaj był jednakowy jak na autobusy lokalnego przewoźnika ZMKS, oraz by autobusy były skomunikowane z tramwajem i by możliwe były dogodne przesiadki. W celu dopasowania systemu transportowego do struktury urbanizacji powstać muszą liczne nowe przystanki, tak by umożliwić wygodniejsze korzystanie z systemu.

Dzięki nowemu połączeniu o połowę- do około 16-17 minut z obecnych ponad 32 minut jazdy autobusem skróci się czas przejazdu z Rozwadowa do Niska. Zatłoczona sieć drogowa zostanie odciążona, a jakość życia polepszy się z uwagi na zmniejszenie intensywności ruchu kołowego na drogach oraz związanych z tym zanieczyszczeń, hałasu i wypadków.

Zakłada się że w pierwszych latach działalności system przewiezie 750 tysięcy pasażerów rocznie, redukując ruch na pobliskiej drodze o 12-15 procent (dokładna ocena oddziaływania nie jest możliwa). Władzom miasta, w odpowiedzi na zapytanie dotyczące kosztów inwestycji, zalecono zakup nowego taboru- początkowo jednego autobusu szynowego (koszt 2,5 mln PLN). Na części linii brak jest trakcji elektrycznej (bocznica do tartaku w Nisku). Natężenie ruchu pasażerskiego (ruch miejski, więc konieczna jest wysoka częstotliwość) i gęstość przystanków zaleca wykorzystanie takiego właśnie krótkiego pojazdu. W przypadku tej linii szynobus pojedzie szybciej (50-80 km/h, dla porównania warszawskie metro osiąga prędkość 60 km/h) od tradycyjnego taboru bez inwestycji w infrastrukturę, ze względu na mniejszy ciężar, także na odcinkach, gdzie obecnie tradycyjne pociągi kursują z prędkością zaledwie 30 km/h.

W celu wdrożenia projektu władzom miasta zaproponowano, by zarząd miasta ogłosił przetarg na obsługę linii i jej uruchomienie. W Polsce istnieje kilku licencjonowanych przewoźników kolejowych (operatorów), w woj. podkarpackim jest to m. in. aktywny na południu województwa Connex, za granicą Polski mający renomę bardzo dobrego pasażerskiego przewoźnika kolejowego. Przewoźnikiem kolejowym może też być Zakład Miejskiej Komunikacji Samochodowej w Stalowej Woli, lecz konieczna jest licencja zezwalająca na prowadzenie przewozów.

Z racji na złożony charakter przedsięwzięcia i możliwość jego porażki przy wykorzystaniu obarczonych problemami finansowymi spółek w rodzaju Przewozów Regionalnych, władzom miasta zaproponowano wykorzystanie niezależnego operatora do realizacji tego zadania.

Przyszłość
W przyszłości możliwe jest wprowadzenie elektrycznych zespołów trakcyjnych (EZT) w relacjach podmiejskich do Tarnobrzegu (dziś dwa połączenia osobowe dziennie) i do Sandomierza. Zalecane jest także wydłużenie części kursów do pobliskiego Rudnika lub dla dowozu pracowników do HSW, jeśli istnieje korzystnie usytuowana bocznica kolejowa. W przyszłości możliwe jest wprowadzenie związku biletowego w regionie Dolnego Sanu i wprowadzenie skomunikowania tramwaju kolejowego z autobusami miejskimi Sandomierza i Tarnobrzegu, gdzie dworce są położone na peryferiach miast. Możliwe jest nawet, iż zostaną dobudowane dodatkowe odcinki torowisk do centrów tych miast, gdy taki system okaże się popularny. Przewiduje się, iż system tramwaju kolejowego będzie ważnym środkiem transportu w tworzącej się aglomeracji.

Przygotowanie: A. Fularz, 2002.

__________________________________________________________________________

Merkuriusz Polski

Agencja Prasowa. W Krakowie od 3 stycznia 1661 r.

Adam Fularz, manager Radiotelewizji

Prezes Zarządu, WIECZORNA.PL SP. Z O. O.,ul. Dolina Zielona 24A, 65-154 Zielona Góra

Wydawnictwo Merkuriusz Polski
"Wieczorna.pl" sp. z o.o.
T +48604443623

F +442035142037
E adam.fularz@wieczorna.pl

Dolina Zielona 24a, PL 65-154 Zielona Góra
KRS 0000416514, NIP 9731008676, REGON 081032764

AGENCJA PRASOWA MERKURIUSZ POLSKI- Wieści i treści od 3 stycznia 1661

TEKSTY

Każdego dnia Agencja Merkuriusz udostępnia kilka materiałów prasowych ze wszystkich regionów Polski. Dotyczą one najważniejszych wydarzeń w skali kraju, różnych dziedzin życia. Stanowi źródło informacji dla redakcji prasowych.

ZDJĘCIA

Na zamówienie abonenta udostępniamy serwis fotograficzny. Korzystają z niego serwisy internetowe i redakcje prasowe.

WIDEO

Na zamówienie abonenta udostępniamy serwis video. Korzystają z niego stacje telewizyjne.